Sürdürülebilir çift kabuklu üretimi

Midye, istiridye, akivades, üreme, biyokimya, larva.;Mussel, oyster, clam, reproductive, biochemical composition, larvae.;Türkiye'nin 2 bölgesinden (Marmara ve Ege Denizi) toplanan üç (3) çift kabuklu türünün Mytilus galloprovincialis, Ostrea edulis ve Tapes decussatus'un üreme döngüsü ve gonad gelişimi, kondisyon indeksi, et verimi, biyokimyasal kompozisyonundaki mevsimsel değişim Ağustos 2009'dan Temmuz 2010'a kadar 12 ay boyunca çalışılmıştır. Türkiye'nin farklı bölgelerinden toplanan aynı çift kabuklu türlerinin yumurtlama dönemlerinin benzer olduğu tespit edilmiştir. Hem erkek hem de dişi bireylerin gonad gelişimi tüm türler için senkronizasyon göstermektedir. Histolojik incelemelere göre midyelerin (Mytilus galloprovincialis) üreme döngüsünün mevsimsel değişimi tüm bölgelerde sonbahar ve ilkbahar arasında yumurtlamanın olduğunu, fakat Ocak ayında yumurtlamanın pik yaptığını göstermektedir. Marmara Denizi'nden toplanan yassı istiridyeler (Ostrea edulis) - in gametojenik döngüsü Ocak ayında başlayıp Temmuz ayında yumurtlamanın pik yapması ile sona ermesine karşın, Ege Denizi'nde gametojenik gelişim ve yumurtlama tüm yıl devam etmekte doruk noktasına ise Ocak ve Mart gibi kış aylarında ulaşmaktadır. Akivades (Tapes decussatus) hem Marmara hem de Ege Denizi'nde yaz aylarında yumurtlamaktadır. Bununla beraber dinlenme periyodu Marmara Denizi'nde Ege Denizi'ne göre çok daha uzundur. Çift kabuklu türlerinde olgunlaşma ve daha sonrasında yumurtlama su sıcaklığı ile ilişkilidir. Besin varlığı gonad olgunluğunu ve sonrasında yumurtlamayı su sıcaklığı ile birlikte etkileyen önemli bir faktördür. Bu projede Türkiye sularında çalışılan çift kabuklu türlerinin gametogenesisi üzerine besin varlığından ziyade su sıcaklığı çok daha önemli bir faktör olmuştur. İki bölgeden toplanan tüm türlerde kondisyon indeksi ve et verimi yumurtlamadan sonra hızlı bir şekilde azalır. Tersine kondisyon indeksi gametler olduğunda en yüksek değerde olmaktadır. Düşük et verimi ve kondisyon indeksi glikojen ve yağ rezervlerinin azalması ile eş zamanlı olmaktadır. Protein, toplam yağ ve glikojen tüm bölgelerde ve türlerde yıl boyunca önemli değişiklik göstermiş, gametler bırakılmadan önce en yüksek seviyeye ulaşmıştır. İstiridyelerde larva periyodu 20 gün sürmüş ve metamorfoza 263 om büyüklükte iken ulaşmışlardır. Buna karşın midyeler larval preriyodu 35 günde 235 om boy ile tamamlamışlardır. Deneme sonunda istiridye ve midye larvalarında yaşama oranı sırasıyla %22 ve %12 olarak saptanmıştır.