İzmir'de yarı kentsel bir bölgede 15-49 yaş kadınlarda üreme sağlığı durumunun değerlendirilmesi projesi

Giriş: Türkiye'de antinatalist üreme sağlığı politikaları kapsamında özellikle 1980'li yıllardan bu yana üreme sağlığı hizmetlerinin sunumuna önem verilmiş, güçlendirilmesi yönünde ciddi ilerlemeler kaydedilmiştir. Ancak, ülkemizde son yıllarda üreme sağlığı ile ilgili politikalarda değişim gözlenmektedir. Bu değişim Türkiye'deki İslam ağırlıklı yönelim bakımından dünyadaki benzer yönelimleri yorumlamak açısından da dikkate değer bir örnek oluşturacaktır. Amaç: Bu araştırma Türkiye'nin batısında yarı kentsel bir bölgede 15-49 yaş grubu evli kadınların üreme sağlığı durumlarını değerlendirmek amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Tanımlayıcı tipteki araştırmanın verileri Şubat-Mart 2013 tarihinde toplanmıştır. Araştırma grubunu İzmir ilinin Bornova ilçesindeki Yunus Emre Mahallesinde yaşayan ve ev ziyareti yapılan 122 kadın oluşturmuştur. Kadınlar ile yüz yüze görüşülerek anket formları uygulanmıştır. Bulgular: Kadınların yaş ortalaması 33.75±7.72 (min:19;max:49), evlilik yaş ortalaması 19.46±4.37'dir (min:10;max:47). Kadınların %44'ü ilkokul mezunu olup %89'u çalışmamaktadır ve %81'inin sağlık güvencesi vardır. Kadınların %15'i sigara kullanmaktadır ve %17'sinde anemi vardır. Kadınların %36'sının evliliği, akraba evliliğidir. Akraba evliliği yapmış olan kadınların %64'ü eşi ile birinci derece akrabadır. Doğum yapan kadınların (n=114) ilk gebelik yaş ortalaması 20.08±3.49 (min:14; max:33) ve doğum sayı ortalaması 2.82±1.68'dir (min:1; max:10). Doğum yapan kadınların %29'u üçten fazla doğum yapmıştır. Kadınların %19.0'u ilk doğumlarını sezaryen doğum yapmıştır. Kadınların %27'sinin son gebeliği istenmeyen gebeliktir. Katılımcıların %75'i herhangi bir aile planlaması yöntemi kullanmaktadır. Aile planlaması yöntemi kullanan kadınların %28'i geri çekme yöntemi kullanmaktadır. Sonuç: Kadınların üçte biri akraba evliliği, üçten fazla doğum ve sezaryen doğum yapmış olup son gebeliği istenmeyen gebeliktir ve etkisi sınırlı aile planlaması yöntemi kullanmaktadır. Bu sonuçlar kadınların üreme sağlığı hizmetlerine gereksinimini açıkça ortaya koymaktadır. Türkiye'de üreme sağlığı ve aile planlaması konusundaki politika ve çabaların bilimsel veriler doğrultusunda ve kadın sağlığını geliştirmeye yönelik olmalıdır.