Demir eksikliği bulunan sporcularda oral demir tedavisinin 2,3-DPG düzeylerine etkisi ve aerobik kapasiteleri ile ilişkisi

Bu çalışmada erkek (n=15) ve bayan (n=14) atletler için salt Hb düzeyleri açısından sırasıyla 140g/L ve 132g/L'nin altı demir eksikliği kabul edilerek deney ve kontrol grupları oluşturulup, birbirini takip eden 20 ve 10 günlük demir tedavisinden (günde 80 mg elemental demir) sırasıyla 3 gün ve bir hafta sonra hematolojik parametreleri, serum ferritin ve kan 2,3-DPG düzeyleri saptanıp bir koşu bandı testiyle mukavemetleri ölçüldü. Bu tür bir tedavinin atletleri hematolojik parametrelerinin yanı sıra kan DPG düzeylerini, bunun da eritrosit oksijen affinitesini etkileyebileceği düşüncesiyle dayanıklıklarını ne yönde geliştireceği araştırıldı. Kontrol grubu atletler hematolojik parametreleri ve kan DPG düzeylerinin yanı sıra dayanıklıkları açısından da anlamlı bir değişikliğe uğramadılar. Erkek deney grubu atletlerin kan DPG ve mukavemet düzeyleri başlangıçta kontrollerden anlamlı (p0.01) ölçüde yüksekken, bayan deney grubunda böyle bir durum söz konusu değildi. Bunda erkek deney grubunun antrenman düzeyinin çok yüksek bulunmasının etkili olabileceği düşünüldü. Tedavinin ilk evresinde erkek denekler hematolojik parametreler ve dayanıklılıkta artışla (p0.01 ve p0.05) cevap verirken DPG düzeyleri anlamlı ölçüde (p0.01) düştü. Bayan deney grubunda da hematolojik parametreler ve mukavemette benzer ölçüde artışlar gözlenirken DPG düzeyleri anlamlı ölçüde değişmedi. Tedavinin ikinci evresinde erkek deney grubunun hematolojik parametreleri ve mukavemette düzeyleri artışa devam ederken kan DPG düzeyleri artık anlamlı bir artış göstermedi, yani dayanıklılık daha çok antrenman sonucu artmış oldu. Bayan deney grubu ise hem hematolojik parametreleri, hem de mukavemet düzeyleri açısından artışlarına devam ederken kan DPG düzeyleri de anlamlı ölçüde düşmüş oldu (p<0,05) ve tedaviye gecikmiş bir cevabı yansıttı. Bu gecikmenin nedeni bayan deneklerin gıda alışkanlıklarından ve demir kayıplarının daha fazla olmasından kaynaklanabilir. Tedavi sonucunda erkekler deney grubu hematolojik parametreler açısından hala kontrollerin gerisinde olmasına karşın Fer düzeyleri onları geçti (p<0,05). DPG düzeyleri eşitlenirken mukavemetleri daha da arttı(p<0,001). Bayan deney grubu ise tüm parametreler açısından kontrollerle eşit düzeye geldi. DPG düzeyinde düşme erkeklerde çok yüksek olmadıkça, bayanlarda ise hiçbir zaman mukavemeti etkilemedi. Demir tedavisinde mukavemeti bozacak bir adaptasyonun ancak birkaç gün için ve bireysel olacağı düşünülebilir.