Türkiye'de gıda güvencesinin bulunabilirlik boyutu açısından işletme düzeyine ilişkin endeks geliştirme üzerine bir araştırma: Trakya Bölgesi
| dc.authorid | 0000-0002-3719-3390 | en_US |
| dc.contributor.advisor | Uzmay, Ayşe | |
| dc.contributor.author | Koç, Gökçe | |
| dc.date.accessioned | 2022-12-23T12:55:21Z | |
| dc.date.available | 2022-12-23T12:55:21Z | |
| dc.date.issued | 2022 | en_US |
| dc.date.submitted | 2022 | |
| dc.department | Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı | en_US |
| dc.description.abstract | Gıda güvencesinin sağlanması, tarımsal üretimin en temel amacıdır ve küresel hedeflerin başında gelmektedir. Son dönemlerde yaşanan olumsuz gelişmeler nedeniyle gıda güvencesi küresel bir sorun olarak güncelliğini korumakta ve önemi artmaktadır. Ancak, küresel ve ulusal düzeyde gıda güvencesinde mevcut durumun saptanmasına yönelik kullanılan metotlar ile ilgili tartışılmalar devam etmektedir. Bu araştırmanın üç temel amacı bulunmaktadır. Bunlardan ilki, Trakya Bölgesi’nde buğday, ayçiçeği, çeltik ve süt sığırcılığı işletmelerine yönelik işletme düzeyinde Gıda Güvencesi Endeksi oluşturulmasıdır. İkincisi, endeks skorları ile üreticilere ve işletmelere ait özellikler arasındaki ilişkinin araştırılmasıdır. Üçüncüsü ise, araştırmanın bulgularına göre tarım politikası önerileri getirilmesidir. Bu amaçla, Trakya Bölgesi’nde 189 üretici ile yüz yüze görüşme gerçekleştirilmiştir ve bu üreticilere ait işletmelerin 126’sında süt, 159’unda buğday, 144’ünde ayçiçeği ve 60’ında çeltik üretilmektedir. Endekste yer alan değişkenlerin ağırlıkları Temel Bileşenler Analizi ile belirlenmiştir. Endeks skorlarını etkileyen faktörler Sansürlü Regresyon Analizi ile ortaya konmuştur. Tasarlanan endeksin dayanıklılığının analiz edilmesi amacıyla Monte Carlo simülasyonlarına dayanan Belirsizlik Analizi ve varyansa dayalı küresel Duyarlılık Analizi, değişken ve boyut çıkarma yaklaşımı ve en yakın komşu algoritmasına dayanan Shapley effects metotları kullanılmıştır. Gıda Güvencesi Endeksi skorları buğday işletmelerinde 49.3, ayçiçeği işletmelerinde 56.5, çeltik işletmelerinde 53.4 ve süt sığırcılığı işletmelerinde 56.8’dir. Bu sonuçlar, Trakya Bölgesi tarım işletmelerinin bulunabilirliğe tam olarak katkı sağlama potansiyellerinin ancak yarısını kullanabildiklerine dikkat çekmektedir. Belirsizlik ve duyarlılık analizleri sonuçlarına göre, endekslerin genel olarak normalizasyon yöntemine duyarlı, ağırlıklandırma yöntemine duyarsız olduğu belirlenmiştir. İşletmelerin sıralamasında en fazla kaymaya neden olabilecek boyutun ise sosyal sürdürülebilirlik olduğu dikkati çekmektedir. Bu araştırmada elde edilen endeks skorlarına göre her bir boyutta alınması gereken önlemler hiyerarşik olarak sıralanmıştır. Ayrıca, Tobit modeli ile üretici ve işletmeye yönelik sosyoekonomik iyileştirilmesi gereken faktörler de saptanmıştır. Bu faktörler, genç, eğitim düzeyi yüksek, kayıt tutan, gıda güvencesi kavramını bilen, televizyon ya da internetten bilgi alan üreticilerdir ve büyük ölçeğe sahip işletmelerdir. Politika yapıcıların bu sonuçları dikkate alması son derece önem taşımaktadır. | en_US |
| dc.description.abstract | Ensuring food security is one of the main objectives of agricultural production and is at the top of global goals. Globally, food security remains relevant and its importance has increased due to recent negative developments. However, discussions on the methods used to determine the current situation of global and national food security are still ongoing. This study has three main objectives. First, to construct a farm-level Food Security Index for wheat, sunflower, paddy, and dairy farms in the Thrace Region. Second, to analyse the relationship between the index scores and the characteristics of farmers and farms. Thirdly, to propose agricultural policies based on the results of the study. For this purpose, face-to-face interviews were conducted with 189 farmers in the Thrace Region, and 126 of the farms produce milk, 159 wheat, 144 sunflower and 60 paddy. The weights of the variables in the index were determined by Principal Components Analysis. The factors affecting the index scores were analysed using Censored Regression Model. To analyse the robustness of the index, Monte Carlo simulations-based Uncertainty Analysis and variance-based global Sensitivity Analysis, a variable and dimension extraction approach, and Shapley effect methods based on the nearest neighbour algorithm were used. Food Security Index scores are 49.3 for wheat farms, 56.5 for sunflower farms, 53.4 for paddy farms and 56.8 for dairy farms. These results draw attention to the fact that farms in the Thrace Region are only using half of their potential to contribute to availability. The results of the uncertainty and sensitivity analysis show that the index is generally sensitive to the normalisation method and insensitive to the weighting method. It is noteworthy that the dimension that can cause the biggest change in the ranking of farms is social sustainability. The measures to be taken in each dimension are hierarchically ordered according to index values. In addition, socio-economic factors for farmers and farms that need to be improved have been identified using the Tobit model. These factors are farmers who are young, have a high level of education, keep records, know the concept of food security, receive information from television or the Internet, and large-scale farms. It is of utmost importance for policymakers to take these findings into account. | en_US |
| dc.identifier.uri | https://hdl.handle.net/11454/75759 | |
| dc.language.iso | tr | en_US |
| dc.publisher | Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü | en_US |
| dc.relation.publicationcategory | Tez | en_US |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | en_US |
| dc.subject | Gıda Güvencesi Endeksi | en_US |
| dc.subject | Varyansa Dayalı Küresel Duyarlılık Analizi | en_US |
| dc.subject | Temel Bileşenler Analizi | en_US |
| dc.subject | Sansürlü Regresyon Analizi | en_US |
| dc.subject | Veri Zarflama Analizi | en_US |
| dc.subject | Food Security Index | en_US |
| dc.subject | Variance-Based Global Sensitivity Analysis | en_US |
| dc.subject | Principal Components Analysis | en_US |
| dc.subject | Censored Regression Analysis | en_US |
| dc.subject | Data Envelopment Analysis | en_US |
| dc.title | Türkiye'de gıda güvencesinin bulunabilirlik boyutu açısından işletme düzeyine ilişkin endeks geliştirme üzerine bir araştırma: Trakya Bölgesi | en_US |
| dc.title.alternative | A study on the development of a farm-level index for availability dimension of food security in Turkey: Case study of thrace region | en_US |
| dc.type | Doctoral Thesis | en_US |
