Türkiye'de ve Avrupa Topluluğunda zeytinyağı için uygulanan destekleme politikalarının çeşitli yönlerden karşılaştırılması
Küçük Resim Yok
Tarih
1991
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/closedAccess
Özet
154 Q 2 E T Türkiye'nin Avrupa Topluluğuna tam üyeliğinin orta ve uzun vadede gerçekleşmesi düşünüldüğünde, katılımdan önceki dönemde, ileride olumsuzluklarla karşılaşmamak açısından, ko- au ile ilgili makro düzeyde ve ürünler bazında belli karşılaş tırmaların yapılması ve madde politikalarının karşılıklı ince lenmesinin öncelikle tarım sektörü, daha sonra da ekonominin tümü iğin yararlı olacağı açıktır. Dengeli beslenmede oldukça önemli yeri olan zeytinyağı ise gerek sahip olduğu özellikler ve gerekse bu sektörde ürü nün yetiştirilmesi ve pazarlaması ile uğrasan nüfus itibari ile Türkiye ve Topluluk ülkelerinde Önem taşımaktadır. Bu ne denle de; bu sektörle ilgili olarak uygulanacak destekleme po litikalarının önemi de giderek artmaktadır. Bu çalışma ile, Türkiye ve Avrupa Topluluğu'nda zeytin yağı için uygulanan destekleme politikalarının zeytinyağı eko nomisi üzerindeki etkileri incelenmeye çalışılmıştır, ünce bu sektörün Türkiye ve Topluluk ekonomisinde yeri ve önemi ince lenmiş, sonra da Türkiye ve Toplulukta bu sektör&yöneiik des tekleme politikası ve uygulanan politikanın yarattığı etkiler ortaya konmuştur. Çalışma da önce genel bilgiler verilmiş, daha sonra Türkiye ve AT 'da zeytinyağı sektörüne uygulanan destekleme po litikaları ve piyasa düzenlemeleri incelenmiştir.155 i.Bunu da Türkiye'de ve Avrupa Topluluğu' nda zeytinyağına yönelik destekleme politikalarının çeşitli yönlerden karşılaştırılması yapılarak 'Türkiye'nin Topluluk zeytinyağı ortak piyasa düzenine uyum derecesi değerlendirilmiş ve karsılaştırılan sorunlara ilişkin bazı önerilerin getirilmesine çalışılmıştır. Karşılaştırmalar sonunda Türkiye ve AT 'da zeytinyağı sektöründe genel durum ve uygulanan destekleme politikaları itibariyle bazı benzerlikler yanında önemli farklılıklarının olduğu da tesbit edilmiştir. Al" da 1966 yılından beri bu ürüne yönelik Ortak Piyasa Düzeni yürürlüktedir. Zeytinyağı Ortak piyasa Düzeni, amaçlarını gerçekleştirmek için Topluluk İçi fiyatlandırma istemi ile Üçüncü Ülkelerle Yapılan farklı özellikte ki ticaret sistemini en belirgin araçlar olarak kullanmaktadır. Türkiye'de ise bu ürünün desteklenmesi için daha çok fiyat ve fiyata bağlı araçlardan yararlanıldığı ve bu amaçla ilk defa 1966/67 yılında devlet destekleme alımı uygulamasının başlatıldığı görülmektedir. her iki tarata da politikanın belirgin aracının fiyatlar olmasına ve uygulama ayni yıllarda başlatılmış olmasına karsın Türkiye'de ki uygulamaların süreklilik gösteremediği son 5 yıl da ise bu politikanın terkedildiği görülmektedir. Oysa AT" da gerek yeni üye ülkelerle olan genişleme ve gerekse uygulanan destekleme politikalarının istikrarlı biçimde sürdürülmesi sonucu zeytinyağı üretiminin arttığı ve depolanan ürün stokları-156 nın ve Ortak Piyasa Düzeni hare amalar inin. problem olmaya baş- ladığı görülmektedir. AT bu üründe kendine yeterli hale gelmiş ve diğer yandan da dünya zeytinyağı ticaretini ele geçirmiştir, Türkiye'de ise uygulanan politikalar üretimde istenilen artışı sağlayamamış, işletmeler yapısal düzenlemelerin ihmal edilmekte olusu nedeni ile küçük aile işletmeleri şeklinde, dağınık bir biçimde üretimlerini devam ettirmektedirler. Tüketim ise giderek düşmekte ve zeytinyağı geleneksel bir tüketim maddesi olma özelliğini kaydetmektedir,.büyük ölçü de üretime bağlı olarak dışsatımın da kararlılık göstermediği ve bu durumun da Türkiye'nin istikrarlı bir dışsatımcı ülke olmasını engellediği görülmektedir. AT uygulanan politika ve genişleme sonucu oluşan üretim fazlalıklarını önlemek üzere 1987 yılından itibaren üretim eşiği uygulamasını yürürlüğe koymuştur. Oysa Türkiye'de giderek düşen üretimi ve verimi artıracak, tüketimi yükseltecek politikaların uygulanmasının önceliği olduğu düşünülmektedir, bu önceliklere bağlı olarak da dış ticarette zaman zaman uygulanan ve Topluluk uygulamalarına benzeyen birtakım düzenlemele rin yapılmasının bu sektörde beklenen etkiyi yapabileceği de s anılmaktadır. Topluluğa tam üyeliğin gerçekleşmesi halinde bu sektörü de Topluluk ile rekabet edebilecek bir niteliğe kavuşturulması zorunlu görülmektedir. Bunun içinde öncelikle, sektör-157 de yapısal iyileştirmelerin sağlanarak, çalışmada belirtilen bazı önlemlerin gecikmeden alınmasının gerekli olduğu sonucuna varılmıştır
153 S U M û A R X Türkiye is willing for a full membership to üû. Some comparisons at macrolevel and at crop level, and some inspections at product policy level should be made to be able to take precautions against some negative effects, which may occur in the agricultural sector or in the economy as whole in the period before or after the probable membership in short or long run. Qliveoil, owing to its importent place in humen nutri tion has a significant place in Turkey and in the Community countries, not only because of its characteristics but also because of the population dealing with production and marketing of olive oil. In this study, the effects of support policies applied to olive oil, for Türkiye and for the iiG, on the oliveoil economy as whole is discussed. After reviawing the place and the signi^iccince of this sector in Turkey and in the EG the effects of the support policies and the current policies for olive oil are considered. Under the light of the comparisons it is concluded that there are significant differences as well as a few similarities in the general formation and in the support policies for olive oil sector in Turkey and the £X5.159 The Common market Organisation for olive oil in the Community, is in action since 1966. Olive Oil Common Market Organization, as its most common tools, uses in community pricing system for intra-community and another trade system for inter community trades to realise its purposes, £a Turkey, mostly monetary means have been use of to support oliveoil production arid with thifi aim state support purchases has be gun primarily at the production period in 1966/67. Although, both sides used monetary means a3 the tool of the policy, in Turkey the applications are not continious and this policy ceased in the last 5 years, nowever in the Community production has increased both by the joining of new member countries and by the stable support policies, and thus the increase in the production of olive oil created the problems of storage and high expenditures in common market system..becaua of the current policies in Turkey, the desired increase in production couldn't be reacided. The consumption is gradually decreasing and oliveoil is losing its property of being a tradional consumption product. This unstable situation in production reflects in exportation and cquses Turkey to be on stable country in exportation. as a result of this study, it could be stated that, this sector should have the power for competition with the hû160 in the case of full membership of Iluricey to jjiC 'therefore, primarily, certain precautions mentioned in tne study to better and promote the sector, snould urgently be then.
153 S U M û A R X Türkiye is willing for a full membership to üû. Some comparisons at macrolevel and at crop level, and some inspections at product policy level should be made to be able to take precautions against some negative effects, which may occur in the agricultural sector or in the economy as whole in the period before or after the probable membership in short or long run. Qliveoil, owing to its importent place in humen nutri tion has a significant place in Turkey and in the Community countries, not only because of its characteristics but also because of the population dealing with production and marketing of olive oil. In this study, the effects of support policies applied to olive oil, for Türkiye and for the iiG, on the oliveoil economy as whole is discussed. After reviawing the place and the signi^iccince of this sector in Turkey and in the EG the effects of the support policies and the current policies for olive oil are considered. Under the light of the comparisons it is concluded that there are significant differences as well as a few similarities in the general formation and in the support policies for olive oil sector in Turkey and the £X5.159 The Common market Organisation for olive oil in the Community, is in action since 1966. Olive Oil Common Market Organization, as its most common tools, uses in community pricing system for intra-community and another trade system for inter community trades to realise its purposes, £a Turkey, mostly monetary means have been use of to support oliveoil production arid with thifi aim state support purchases has be gun primarily at the production period in 1966/67. Although, both sides used monetary means a3 the tool of the policy, in Turkey the applications are not continious and this policy ceased in the last 5 years, nowever in the Community production has increased both by the joining of new member countries and by the stable support policies, and thus the increase in the production of olive oil created the problems of storage and high expenditures in common market system..becaua of the current policies in Turkey, the desired increase in production couldn't be reacided. The consumption is gradually decreasing and oliveoil is losing its property of being a tradional consumption product. This unstable situation in production reflects in exportation and cquses Turkey to be on stable country in exportation. as a result of this study, it could be stated that, this sector should have the power for competition with the hû160 in the case of full membership of Iluricey to jjiC 'therefore, primarily, certain precautions mentioned in tne study to better and promote the sector, snould urgently be then.
Açıklama
Bu tezin, veri tabanı üzerinden yayınlanma izni bulunmamaktadır. Yayınlanma izni olmayan tezlerin basılı kopyalarına Üniversite kütüphaneniz aracılığıyla (TÜBESS üzerinden) erişebilirsiniz.
Anahtar Kelimeler
Ziraat, Agriculture, Avrupa Topluluğu, European Community, Destekleme politikaları, Support policies, Tarım ekonomisi, Agricultural economy, Türkiye, Turkey, Zeytinyağı, Olive oil
