Tekinsiz Olanın Çekiciliği: Servet-İ Fünun Edebiyatında Suyun Öteki Yüzü
Küçük Resim Yok
Tarih
2019
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Servet-i Fünun edebiyatı, getirdiği ortak tabiat görüşü ile modern öznenin hayal kurma ve kendini gerçekleştirme problemini anlamlandırmak açısından Türk edebiyatında yenilikçi bir rol üstlenmiştir. Bu dönem hayal-hakikat çatışması, toplumdan kaçış, intihar ve hastalık gibi edebiyatta sıklıkla rastlanan temalar tabiat unsurları ile ilişkilendirilmiştir. Dönem yazarlarının eserlerinde kurguladıkları doğa imgelerinde karamsar bir psikolojinin yansımaları belirgin olmakla birlikte bir yenilik olarak tekinsizlik kavramı dikkat çekmektedir. Bu çerçevede su unsuru özel bir çağrışım alanına sahiptir. Servet-i Fünun’da su imgeleri sadece öznenin iç dünyasındaki kırılmaları yansıtmakla sınırlı edilgen bir yapı göstermemektedir. Görme ve görülme fiillerinin ön planda olduğu bu dönem edebiyatında su, hem seyredilen hem seyreden olarak konumlanmaktadır. Suyun seyri, suyla karşılaşan öznenin bastırmış olduğu kaygı, korku, yasak arzular gibi duygu durumları yaratarak saklı olanın açığa çıktığı tekinsiz bir deneyime dönüşmektedir. Melankolinin yoğun bir biçimde yaşandığı bu dönem eserlerinde deniz, göl, akarsu unsurlarının ölüm arzusu ile temellendirilmesi söz konusudur. Bu bakımdan su ögesi, bireye eksikliğini ve arada kalmışlığını hatırlatan melankolik bir imgelem kaynağı hâline gelmektedir. Dolayısıyla suyun, bu dönem edebiyatındaki varoluşsal krizi görünür kılmakla birlikte derinleştiren bir bölünmüşlük imgesi olarak işlevselleştiği anlaşılmaktadır. Çalışma kapsamında başta Halit Ziya ve Tevfik Fikret olmak üzere Servet-i Fünun yazarlarından Mehmet Rauf, Hüseyin Cahit, Cenap Şahabettin ve Süleyman Nesip’in eserlerinde geçen tekinsiz su imgelerine değinilerek tekrar eden benzer anlatımlar üzerinde durulmaktadır. Tekinsizleşen su imgelerinde bir alt metin olarak mitolojik anlatılarla kurulan bağlantılara dikkat çekilmektedir. Bu noktada ayrıca suyun dişil bir unsur olarak tekinsizleştiğinin altı çizilmektedir.
Servet-i Fünun literature has taken an innovative role in Turkish literature in order to make sense of the problem of imagination and self-realization of the modern subject with the common nature view it brings. During this period, the themes that were frequently encountered in literature, such as dream-reality conflict, escapism, suicide and illness, were associated with the elements of nature. Although the reflections of a pessimistic psychology in the images of nature created by authors of the period are obvious, the concept of uncanniness as an innovation draws attention. At this point, the water element has a special connotational area. Water images do not show a passive structure, which is not limited to reflecting only the fractures in the inner world of the subject, in Servet-i Fünun. in this period literature where visual and sighting acts are at the forefront, water is positioned both as the subject and object of the viewing. the course of water turns into an uncanny experience in which the hidden is revealed by creating emotions such as anxiety, fear, and forbidden desires. in this period, where melancholia is intensely experienced, elements such as sea, lake and stream are associated with the desire for death. in this respect, the element of water becomes a source of melancholic imagery that reminds the individual of its lack and interdependence. Therefore, it is understood that water is functionalized as an image of fragmentation which deepens and exacerbates the existential crisis in this period literature. in this study, similar narratives were studied referring to images of water in the works of authors of Servet-i Fünun; namely Mehmet Rauf, Hüseyin Cahit, Cenap Şehabettin and Süleyman Nesip, especially Halit Ziya and Tevfik Fikret. in the images of the uninformed water, attention is drawn to the links established with mythological narratives as sub-text. At this point, it is also highlighted that as a feminine element water is uncanny.
Servet-i Fünun literature has taken an innovative role in Turkish literature in order to make sense of the problem of imagination and self-realization of the modern subject with the common nature view it brings. During this period, the themes that were frequently encountered in literature, such as dream-reality conflict, escapism, suicide and illness, were associated with the elements of nature. Although the reflections of a pessimistic psychology in the images of nature created by authors of the period are obvious, the concept of uncanniness as an innovation draws attention. At this point, the water element has a special connotational area. Water images do not show a passive structure, which is not limited to reflecting only the fractures in the inner world of the subject, in Servet-i Fünun. in this period literature where visual and sighting acts are at the forefront, water is positioned both as the subject and object of the viewing. the course of water turns into an uncanny experience in which the hidden is revealed by creating emotions such as anxiety, fear, and forbidden desires. in this period, where melancholia is intensely experienced, elements such as sea, lake and stream are associated with the desire for death. in this respect, the element of water becomes a source of melancholic imagery that reminds the individual of its lack and interdependence. Therefore, it is understood that water is functionalized as an image of fragmentation which deepens and exacerbates the existential crisis in this period literature. in this study, similar narratives were studied referring to images of water in the works of authors of Servet-i Fünun; namely Mehmet Rauf, Hüseyin Cahit, Cenap Şehabettin and Süleyman Nesip, especially Halit Ziya and Tevfik Fikret. in the images of the uninformed water, attention is drawn to the links established with mythological narratives as sub-text. At this point, it is also highlighted that as a feminine element water is uncanny.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
0-Belirlenecek
Kaynak
Yeni Türk Edebiyatı: Hakemli Altı Aylık İnceleme Dergisi
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
0
Sayı
19
