Nasır Menzuri hayatı, edebi kişiliği ve Karaçuha Romanı
Yükleniyor...
Tarih
2013
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Ege Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
İran Türkleri edebiyatının yüz yıllarca yaşayıp günümüze ulaşmasının en büyük sebebi Azerbaycanlıların Nasır Menzuri'ye kadar yetiştirdiği sanatçıların eserlerine değer vermeleridir. Azerbaycan'ın Miyana şehrinin Küleboz bölgesinde 1953 yılında doğan Nasır Menzuri aydın, kültürlü bir aileye mensuptur. Günümüzde dil çalışmalarına ağırlık veren yazarın yayımlanmış "Karaçuha" ve "Avava" adlarında iki romanı vardır. Nasır Menzuri, yayımladığı hikâyelerde Azerbaycan folklorunda yer alan halk hikâyelerini yeniden işlemiş, hikâyeleri nazım haline getirmiştir. Postmodern yönelim içinde değerlendirilen "büyülü gerçekçilik" akımının etkisiyle yazdığı Karaçuha adlı romanı, bir romandan çok uzun bir hikâye özelliği taşımaktadır. Çünkü metinde anlatı özellikleri yardımıyla aslında sıradan görünen pek çok olay olağanüstü bir durummuş gibi okura yansıtılır. Metinde yer alan efsanelerin çokluğu da bu durumu pekiştirir. Sembolik anlatımın hâkim olduğu "Karaçuha" adlı metinde birçok efsane ve hikâye ana hikâye içine yerleştirilmiştir. Hikâyede bambaşka bir dünya anlatılmamakta, Güney Azerbaycan'ın maddî ve manevî bütün gerçekliği dağları, dereleri, efsaneleri, gelenekleri ile düşsel bir dille yansıtılmaktadır. Farklı kişilerin hikâyelerini içinde barındırarak zamanın ve mekânın geriye dönüşlerle genişletildiği "Karaçuha" romanının başkişisi, anlatıcının "sen" diye hitap ettiği ama onunla aynı kişi olduğu anlaşılan adı belirtilmemiş bir kişidir. Köklerinden, geçmişinden ve yurdundan uzaklaştığı, bir tür arayış içinde olduğu ve geçmişine yeniden bağlanma çabasında olduğu anlaşılan başkişinin iç çözümlemesi metin boyunca sıklıkla yapılır. Doğanın dilinden çok iyi anlayan, kendi yaşamı da bir trajedi olan İlgar Amca yurdun/taşranın sıcaklığını, derinliğini temsil ederken, onun zaman zaman "yavrum veya dayı" diye hitap ettiği başkişi şehirleşmenin getirdiği yabancılığı ve yüzeyselliği temsil eder. Dünya edebiyatında ikinci tekil kişi ile anlatılan edebî metinler oldukça azdır ve "Karaçuha" sadece bu bakımdan bile önemli bir metin özelliği göstermektedir. Edebiyat ve dil alanında pek çok eseri ve incelemesi olan Nasır Mansuri, Karaçuha ve Avava adlı eserleriyle İran-Türk edebiyatına roman alanında farklı, yeni bir soluk getirmeyi başarmıştır.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Karaçuha, Nasır Menzuri, Azerbaycan, Miyana, Küleboz, Avava., Qaraçuxa, Qarachookha, Nasır Menzuri, Azerbaijan, Mianeh, Kuleboz, Avava., Türk Dünyası Edebiyatı A.B.D.
